Cấu tạo đồng hồ cơ gồm những gì? 5 bộ phận cốt lõi nhất

Cấu tạo đồng hồ cơ gồm những bộ phận nào?

Cấu tạo đồng hồ cơ tiêu chuẩn gồm khoảng 130 bộ phận được lắp ráp thành ba cụm thành phần chính là nguồn năng lượng, bộ phận điều chỉnh và màn hình. Đồng hồ có càng nhiều tính năng phức tạp thì số lượng bộ phận càng cao. Ví dụ những đồng hồ bấm giờ, lịch, tuần trăng, kim flyback,... có thể có đến hơn 170 bộ phận. 

6 bộ phận quan trọng nhất trong cấu tạo của đồng hồ cơ là:

• 1) Dây cót
• 2) Bộ truyền động bánh răng
• 3) Bộ thoát
• 4) Bộ cân bằng dao động
• 5) Trục lên dây cót/Rotor
• 6) Màn hình

Lò xo của bộ truyền bánh răng cung cấp năng lượng cho đồng hồ. Bộ thoát truyền xung lực, trong khi bộ cân bằng dao động chia thời gian. Rotor sẽ cuộn chặt lò xo để đồng hồ có khả năng lên dây cót bằng tay hoặc tự động.

Các bộ phận cốt lõi của đồng hồ cơ

Bộ máy cơ vốn là một trong những cỗ máy phức tạp và hấp dẫn nhất trên Trái Đất. Nó có khả năng báo thời gian nhưng không dùng pin, đồng thời khiến bạn phải ngạc nhiên khi nhìn vào các cơ chế bên trong. Việc nắm rõ những bộ phận cốt lõi của sản phẩm này chắc chắn sẽ giúp bạn khám phá được nhiều kiến thức.

Núm vặn

Núm vặn có các rãnh trên bề mặt để tăng độ bám, giúp người sử dụng kích hoạt các tính năng đồng hồ như điều chỉnh thời gian. Bộ phận này được nối với dây cót và bộ chuyển động, đảm bảo kéo ra các độ dài khác nhau. 

Đa số cỗ máy cơ đều có thể lên dây cót bằng tay, cho phép người dùng xoay núm vặn (ở một độ dài nhất định) để siết chặt dây cót theo cách thủ công và cung cấp năng lượng cho bộ chuyển động.

Dây cót

Dây cót được tạo nên từ một dải kim loại cứng dài 20-30cm, cuộn lại theo cấu trúc lò xo. Bộ phận này nằm trong hộp cót có chứa lò xo chính để ngăn nó bung ra. Ở trung tâm là bánh răng cuộn dây được gắn vào một bánh xe và móc hãm cót nằm bên dưới; nhằm đảm bảo bánh răng quay theo một hướng, ngăn không cho dây cót bị bung. Nhờ đó, toàn bộ động lượng từ dây cót được giải phóng thông qua thùng dây cót.

Bộ truyền động bánh răng

Bộ truyền bánh xe (hay bộ truyền động quay số) nằm bên cạnh lò xo chính, gồm một loạt các bánh răng lồng vào nhau làm di chuyển các kim và bánh xe khác trong bộ chuyển động. Mỗi bánh răng chạy từ một trục trung tâm có chân kính, nhằm giảm đáng kể ma sát và mài mòn theo thời gian. 

Bánh xe trung tâm được dẫn động trực tiếp bởi thùng dây cót, mỗi giờ quay đủ một vòng; cung cấp năng lượng cho kim phút. Bánh xe thứ ba tiếp giáp với bánh xe trung tâm với bánh xe thứ tư, bánh này quay một lần mỗi phút; cấp nguồn cho kim giây (nếu có). 

Bộ thoát

Bộ thoát (Escapement) được đặt ở cuối hệ thống bánh xe và là bộ phận mỏng nhất trong bất kỳ bộ máy chuyển động nào của đồng hồ, có chức năng kiểm soát dòng điện từ dây cót. Nó đảm bảo rằng dây cót không giải phóng toàn bộ sức mạnh cùng một lúc.

Lực được truyền từ lò xo chính đến bánh xe thoát thông qua bộ truyền bánh răng. Chuyển động quay của bánh xe thoát đẩy vào càng nâng của pallet, từ đó làm rung chuyển một phần của bánh xe cân bằng. Chuyển động quay của bánh xe cân bằng được kiểm soát bởi dây tóc, dây tóc co lại để dao động bánh xe về phía càng nâng của pallet.

Khi bánh xe cân bằng quay trở lại, nó sẽ nhấn nĩa pallet vào vị trí thứ hai, nhả bánh xe thoát trong giây lát trước khi giữ nó cố định một lần nữa bằng nĩa còn lại. Quá trình này hạn chế chuyển động của bánh xe thoát trong một khoảng cách rất ngắn, thay vì cho phép nó (và các bánh răng khác) quay tự do. Tất cả điều này xảy ra trong một phần của một giây.

Bộ thoát có thể dễ dàng nhìn thấy ở hầu hết các đồng hồ đeo tay cơ khí và thường là bộ phận chuyển động rõ ràng nhất. Mỗi lần nĩa pallet chuyển và khóa bánh xe thoát, nó sẽ phát ra tiếng tách (nếu bạn áp tai vào đồng hồ thì có thể nghe được). Tần số dao động của quá trình này cũng là yếu tố quyết định nhịp độ của đồng hồ; cho biết kim giây di chuyển bao nhiêu lần trong một giây.

Bộ thoát sử dụng các chân kính để giảm ma sát và mài mòn, đồng thời chứa một cơ chế hấp thụ sốc để ngăn nó bị văng ra khỏi vị trí ban đầu nếu đồng hồ bị va đập.

Hệ thống chuyển động 

Một bộ bánh răng đặc biệt được đặt cạnh bánh xe trung tâm giúp các chức năng hoạt động như cho phép kim đồng hồ xoay để cài đặt thời gian. Ngoài ra, hệ thống này còn có thể làm giảm tốc độ cho kim giờ ở tỷ lệ 12:1 khiến nó chạy chậm hơn 12 lần so với kim phút. Các bánh răng giảm tốc độ này gồm bánh răng pháo, bánh xe phút và bánh xe giờ.

Các thành phần riêng biệt có trong đồng hồ cơ

Mỗi bộ phận trong cỗ máy thời gian cơ khí đều thực hiện một chức năng riêng biệt, rất quan trọng để cỗ máy thời gian hoạt động. Bạn có thể tìm hiểu từng bộ phận nhỏ này trong phần nội dung dưới đây do WactchStore tổng hợp và giải đáp.

Bánh xe cân bằng

Bánh xe cân bằng là một cấu trúc rỗng giống như Rotor tạo thành một phần của bộ thoát. Bộ phần này kết hợp với dây tóc, dao động qua lại để đưa càng nâng pallet vào đúng vị trí.

Complication 

Các tính năng được thêm vào đồng hồ để cung cấp thông tin cho người đeo được gọi chung là Complication.

Các chức năng thường gặp bao gồm:

• Mặt số phụ (subdial)
• Hiển thị ngày/thứ
• Bấm giờ (chronograph)
• Chu kỳ mặt trăng (Moon phase)
• Hiển thị múi giờ
• Báo thức

Bánh xe thoát

Một bánh răng có hình dạng khác thường nhận động lượng từ dây cót và kết hợp với bánh xe cân bằng, dây tóc và phuộc pallet để tạo thành cụm thoát; điều chỉnh thời gian của chuyển động.

Dây tóc

Dây tóc (Hairspring) là một dải kim loại cuộn nhỏ, mỏng gắn vào bánh xe cân bằng. Dây tóc có khả năng kéo dài và co lại, cho phép bánh xe cân bằng dao động và quay trở lại nâng pallet trong bộ truyền nhảy số.

Chân kính

Chân kính là những mảnh đá quý tổng hợp kích thước nhỏ, thường là hồng ngọc, được tạo ra từ đá Corundum, dùng để giảm ma sát trên các bộ phận chính của bộ chuyển động cơ. Chân kính còn làm tăng tuổi thọ của vòng bi, giảm chi phí bảo trì theo thời gian.

Bánh lắc/Rotor/Oscillating Weight

Bánh đà/Rotor là một quả nặng, thường có hình lưỡi liềm, nằm ở đế của bộ chuyển động và di chuyển tự do khi đồng hồ cơ được xoay trên cổ tay người đeo. Chuyển động của Rotor làm quay trục trung tâm, được gắn vào vòng cuộn dây; tự động lên dây cót cho sản phẩm mà không cần người dùng phải xoay núm vặn.

Hộp cót (Spring barrel)

Hộp cót có lớp răng cưa bên ngoài, kết nối với bánh đà và bánh răng để tạo năng lượng cho máy cơ. Hộp này thường sẽ đi kèm với một nắp đậy để ngăn dây cót thoát ra khỏi thùng chứa của nó.

Hệ thống treo (Supporting structure)

Bộ phận này gồm nhiều tấm kim loại có hình dạng đặc biệt giúp giữ các bộ phận của bộ chuyển động tại chỗ. Tấm kim loại chính lớn nhất đóng vai trò là bệ đỡ, trong khi tấm kim loại lớn thứ hai được gọi là cầu nối hộp cót nhằm giữ dây cót chính cùng các bộ phận liên quan của nó. Những tấm kim loại nhỏ hơn, bao gồm cầu bánh xe, hỗ trợ bánh xe cân bằng và cụm điều chỉnh còn lại.

Trục lên dây cót 

Một thanh trục gắn vào núm vặn để truyền năng lượng từ đầu núm vặn tới các cơ chế bên trong bộ chuyển động. Một đầu được ren và cắt theo kích thước vỏ để vừa với núm vặn. Đầu trục còn lại có hình vuông, khóa liên động với dây cót.

Bánh răng lên dây

Bánh răng lên dây giống như một bánh răng, tạo thành một phần của cụm dây cót.

Nhìn chung, những chi tiết tạo thành cỗ máy thời gian cơ khí tương đối phức tạp nhưng tinh xảo và rất thú vị. Nếu quý khách say mê cấu tạo đồng hồ cơ và muốn sở hữu những sản phẩm này thì hãy đến với WatchStore để được trải nghiệm một cách chân thật, đáng tin cậy!