Escapement đồng hồ là gì? 3 mẫu bộ thoát nổi bật hiện nay
Escapement đồng hồ là gì?
Escapement là bộ thoát đồng hồ cơ và đồng hồ bấm giờ có khả năng phân phối năng lượng từ hộp trữ cót chính đến các bộ phận của bộ máy, đảm bảo đo thời gian chính xác. Bộ thoát nằm ở vị trí giữa lò xo cân bằng (Balance Spring) và bánh xe (hoặc hộp số) giúp điều khiển hợp lý tốc độ hoạt động của bánh xe và lò xo/dây tóc để tránh sức mạnh từ hộp số được giải phóng một cách mất kiểm soát.
Cách thức hoạt động của Escapement
Bộ thoát Escapement bao gồm 2 phần cốt lõi là bánh xe thoát và đòn bẩy (hoặc nĩa nâng pallet) với nhiệm vụ chính như sau:
- Bánh xe thoát tiếp nhận năng lượng từ dây cót và truyền đến các bộ phận còn lại (thường là con lắc hoặc bánh xe cân bằng Balance Wheel). Nhờ đó, cứ mỗi lần lắc là các răng của bánh xe thoát được đẩy từng nấc vào cần gạt và chuyển động mở để giải phóng một lượng động năng cố định.
- Hoặc răng bánh xe thoát được đẩy và bắt vào đòn bẩy pallet rồi đưa bộ thoát về trạng thái “khóa”. Do răng bộ thoát dừng đột ngột nên người dùng sẽ nghe thấy âm thanh “tích tắc” đặc trưng khi vận hành đồng hồ cơ.
Lịch sử ra đời và phát triển Escapement
Kể từ bộ thoát cơ học đầu tiên được phát minh vào thế kỷ 13, ngành đồng hồ đã chứng kiến những cải tiến quan trọng về Escapement. Quá trình này diễn ra mạnh mẽ đến thế kỷ 20, cụ thể với các mốc thời gian như sau:
- Thế kỷ 13: Bộ thoát Verge ra đời giúp cân bằng năng lượng dao động của bộ máy đồng hồ.
- Năm 1695 - 1726: Bộ thoát Cylinder do Thomas Tompion phát minh năm 1695 và được George Graham cải tiến năm 1726. Mặc dù bộ thoát này có nhiều ưu điểm hơn bộ thoát Verge nhưng vẫn làm hao mòn chi tiết quá mức.
- Năm 1700: Bộ thoát Duplex do Robert Hooke phát minh tạo ra ma sát để nâng cao khả năng đo thời gian chính xác hơn bộ thoát Cylinder.
- Năm 1750: Bộ thoát Lever do Thomas Mudge phát minh có cơ chế ma sát trượt và cần phải bôi trơn. Với ưu điểm dễ sản xuất và dễ điều chỉnh, bộ thoát Lever trở nên phổ biến và thường được trang bị cho các sản phẩm đồng hồ thời điểm đó.
- Năm 1775: Bộ thoát Chronometer/Detent do John Arnold phát minh ra đời nhằm tăng độ chính xác cho đồng hồ bấm giờ chuyên dụng trên biển.
- Năm 1974: Bộ thoát đồng trục Co-Axial do George Daniels phát minh sử dụng ma sát xuyên tâm thay vì ma sát trượt và không cần tra dầu bôi trơn.
- Ngày nay: Nhiều thương hiệu tiếp tục đầu tư, nghiên cứu và phát triển những bộ thoát ưu việt hơn để trang bị cho sản phẩm của mình.
3 đồng hồ có bộ thoát Escapement ưu việt do WatchStore tổng hợp
Với sự phát triển vượt bậc về mặt kỹ thuật, nhiều bộ thoát đã được tạo ra và sử dụng trong suốt lịch sử của đồng hồ đeo tay. Những bộ thoát phổ biến nhất thường trang bị cho các cỗ máy thời gian có thể kể đến như sau:
Rolex Day Date Yellow Gold Caliber 3255
Bộ thoát Chronergy trong phiên bản Rolex Day Date Caliber 3255 vẫn sử dụng loại đòn bẩy của Thụy Sỹ nhưng có một số cải tiến hiệu suất và hiệu quả. Bánh xe thoát được thiết kế Skeleton để giảm tiêu hao năng lượng quán tính, kích thước đòn bẩy pallet nhỏ đi một nửa so với bộ thoát Thụy Sỹ. Vì thế, Escapement Chronergy của Rolex phân phối năng lượng hiệu quả hơn khoảng 15% so với các bộ thoát tiêu chuẩn.
Omega Seamaster 300M Co-Axial 210.32.42.20.01.001
Bộ thoát đồng trục Co-Axial được Omega sử dụng ở hầu hết toàn bộ sản phẩm, trong đó có Omega Seamaster 210.32.42.20.01.001. Hãng đã tra dầu cho bộ thoát của máy ETA 2892 giúp quá trình vận hành trơn tru. Tuy nhiên, dù sớm hay muộn thì đồng hồ cũng sẽ hết dầu và cần được bảo dưỡng để đảm bảo tuổi thọ 8 - 10 năm.
Grand Seiko High Beat Dual Impulse Escapement SLGH002
Bộ thoát nhịp cao High Beat Dual Impulse ở model Grand Seiko SLGH002 ứng dụng công nghệ hệ thống vi cơ điện tử (MEMS) giúp tiết kiệm năng lượng. Đòn bẩy pallet và bánh xe thoát với 8 răng hình ngôi sao có các đầu nhọn phân chia theo tầng được thiết kế nhẹ hơn 5% so với các bộ phận khác, giảm hao năng lượng từ dây cót mà vẫn đạt hiệu suất cao.
Qua bài viết này, chắc chắn bạn đã nhận thức được tầm quan trọng của bộ thoát đồng hồ. Bộ phận này ảnh hưởng rất lớn đến khả năng cỗ máy đo thời gian chính xác. Nếu phụ kiện đeo tay của bạn bị sai lệch giờ nghiêm trọng thì rất có thể do bộ thoát đang gặp vấn đề. Lúc này bạn hãy đến WatchStore để được sửa chữa, lau dầu cho bộ phận Escapement để đưa sản phẩm trở lại tình trạng như ban đầu.