Enamel trên mặt đồng hồ là gì? 7 trường phái Enamel nổi bật

Enamel trên mặt đồng hồ là gì?

Enamel là kỹ nghệ tráng men lên kim loại được áp dụng trên đồng hồ nhằm trang trí cho sản phẩm đạt giá trị thẩm mỹ cao. Enamel được xếp vào nhóm các kỹ nghệ chế tác tuyệt đỉnh và khó thực hiện nhất trên đồng hồ. Kỹ nghệ lâu đời này thường xuất hiện ở những chiếc đồng hồ xa xỉ để tạo ra những mặt dial đẹp nhất thế giới.

Nguồn gốc ra đời kỹ nghệ Enamel áp dụng cho đồng hồ

Lớp men Enamel cổ nhất được tìm thấy trong kho báu của vua Byzantine tại Cộng hòa Síp có niên đại từ trước Công Nguyên. Tuy nhiên, vào những năm 1970, phương pháp tráng men này gần như bị thất truyền. Mãi đến hiện nay, một số nghệ nhân có tay nghề cao đã vực dậy kỹ nghệ Enamel để nó dần quay trở lại. Quá trình kỹ nghệ này xuất hiện và phát triển như sau:

• Thế kỷ 13 tới thế kỷ 11 trước Công Nguyên: các làng nghề Enamel ra đời, nổi tiếng nhất ở thung lũng Meuse (Bỉ) và vùng Limoges (Pháp).
• Thế kỷ 17 và 18: nghệ thuật tráng men đạt đỉnh hưng thịnh tại Anh, Pháp, Thụy Sĩ. Các thương hiệu đồng hồ như Jaquet Droz hay Vacheron Constantin tiên phong ứng dụng Enamel vào trang trí vỏ và mặt sản phẩm xa xỉ.

Quá trình tạo nên đồng hồ tráng men Enamel

Những cỗ máy thời gian được chế tác bằng kỹ nghệ Enamel sở hữu vẻ đẹp độc đáo, tuyệt mĩ bậc nhất và có giá trị cực kỳ xa xỉ. Đó là vì quá trình tạo nên các sản phẩm này đòi hỏi sự tỉ mỉ cũng như chính xác vô cùng cao. Cụ thể như sau:

• Hỗn hợp thuỷ tinh dạng bột trộn với bột màu oxit kim loại được nung ở nhiệt độ 800 độ C để tạo thành lớp men đẹp mắt.
• Đồng hồ vẽ tráng men Enamel phải trải qua 15 - 20 lần nung nóng để tăng độ dày và chiều sâu của màu sắc.
• Từng mảnh đá quý hoặc từng viên ngọc được ghép thủ công một cách tinh xảo.
• Mỗi lần bổ sung chi tiết hoặc thêm độ bóng cho một màu thì mặt dial cũng phải được nung.

Ở bất kỳ bước nào trong quá trình tráng men Enamel, mặt dial đều có thể bị nứt, vỡ, lỗ chỗ, phồng rộp hoặc lên màu không như mong muốn. Ngay cả công đoạn pha màu cũng yêu cầu phức tạp, hạt bột phải mịn khi soi dưới kính hiển vi nhằm đảm bảo độ tinh khiết. Mỗi màu sắc đều có công thức pha chế riêng biệt.

Tỉ lệ loại bỏ sản phẩm tráng men Enamel là rất lớn, trung bình trong mười mặt dial thành phẩm chỉ có thể chọn được một. Do đó, các nghệ nhân phải tốn thời gian nhiều ngày, nhiều tuần, nhiều tháng mới hoàn thành một mặt đồng hồ tráng men Enamel.

Các trường phái Enamel nổi tiếng trên thế giới

Kỹ nghệ Enamel gồm nhiều trường phái khác nhau và được thể hiện đa dạng phong cách rõ nét ở sản phẩm của các thương hiệu danh giá.

• Grand Feu Enamel: dùng lửa lớn, nung mặt dial ở mức 800 - 1000 độ C đến khi nghệ nhân nhìn bằng mắt thường thấy đã đạt đến sắc độ hoàn hảo. Mặt tráng men Grand Feu có độ sâu, nền mượt và rất bền màu.
• Cloisonne Enamel: những sợi vàng có kích cỡ 0.007mm bé hơn sợi tóc của con người được hòa với dung dịch tạo màu bằng tay và quét lên dial nhờ kìm siêu nhỏ. Dưới tác động nhiệt, những sợi này nằm gọn trên mặt số tạo độ sâu và sắc nét.
• Champleve Enamel: các lớp kim loại trên dial được cạo bằng công cụ chạm khắc để tạo ra những khoang rỗng. Men tráng sẽ lấp đầy các khoang này và nung đến khi màu sắc đạt độ ưng ý của người nghệ nhân.
• Pailonnee Enamel: sử dụng nhiều lá vàng mỏng để sắp đặt thành các chi tiết tinh xảo trên mặt dial đã tráng một lớp men nền. Sau đó, dial sẽ được phủ lớp men thứ hai giúp cố định các lá vàng, đem lại bề mặt có chiều sâu và hút sáng.
• Flinqué Enamel: Lớp men tráng được phủ mỏng lên mặt nền kim loại Guilloché sau đó nung nóng ở 820 độ C. Người nghệ nhân sẽ lặp lại quá trình này liên tục đến khi màu men đậm hẳn mà vẫn đủ trong để thấy lớp kim loại bên dưới. Kế đó, mặt dial được mài để tạo độ bóng.
• Grisaille Enamel: sử dụng hai màu đen và trắng để tạo nên các mảng màu xám và sáng tối ấn tượng cho thiết kế mặt dial.
• Plique-à-jour Enamel: sử dụng một lớp nền tạm thời đã được nung và tẩy đi nhiều lần bằng dung dịch acid hoặc bằng cách chà xát. Lớp men sẽ được phủ lên các rãnh nhỏ nhưng không có lớp nền phía sau nhằm đưa ánh sáng vào lớp nền men trong.

Những chiếc đồng hồ có mặt dial Enamel đẹp nhất

Với vẻ đẹp ngập tràn màu sắc và ánh sáng, những cỗ máy thời gian tráng men Enamel luôn làm nổi bật bất cứ ai đeo chúng trên cổ tay. Dưới đây là một số sản phẩm được đánh giá cao trong top các phiên bản đồng hồ Enamel ấn tượng nhất.

Piaget Joyful Sharing Translucent Enamel

Mặt số Joyful Sharing được chế tác thủ công tinh xảo trong gần 1 năm kết hợp nghệ thuật trang trí xa hoa hiếm có. Dưới bàn tay của nghệ sĩ tráng men hàng đầu thế giới Anita Porchet và thợ điêu khắc bậc thầy người Hà Lan Dick Steenman, từng lát chanh và lá bạc hà trở nên đầy sống động. Trên mặt phẳng xà cừ sang trọng được ứng dụng kỹ nghệ phủ men mờ Champlevé và Paillonné mang lại vẻ đẹp lung linh như ly cocktail.

Vacheron Constantin Métiers d’Art Explorers Grand Feu Enamel

Mặt số của chiếc Vacheron Constantin Métiers d’Art Tribute to Great Explorers được chế tác bằng kỹ thuật tiểu hoạ và tráng men Grand Feu Enamel đầy nghệ thuật. Họa tiết trên nền dial chạm khắc tinh tế tấm bản đồ hàng hải lấy từ Miller Atlas 1519 đem đến một siêu phẩm đặc sắc, đắt giá cho người dùng.

Van Cleef & Arpels Lady Féerique Plique-à-jour and Colored Enamel

Nền dial của chiếc Van Cleef & Arpels Lady Arpels Soleil Féerique được tráng men bằng kỹ thuật Plique-à-jour and Colored Enamel khiến tổng thể thiết kế có chiều sâu hơn. Hình ảnh một nàng tiên với đôi cánh kim cương ở góc 9h đang nhảy múa mê say trước mặt trời tỏa sáng rực rỡ tạo nên nét độc đáo riêng biệt cho sản phẩm.

Voutilainen Starry Night Vine Cloisonné Enamel and Lacquer

Với mặt số khắc họa bức tranh Starry Night nổi tiếng của danh họa Van Gogh, chiếc Voutilainen Starry Night Vine đã được trao 2 giải trong sự kiện GPHG 2019. Qua đó, sản phẩm khẳng định được tay nghề đỉnh cao của các nghệ nhân bậc thầy với nhiều kỹ thuật tinh vi như tráng men Cloisonné Enamel and Lacquer, chạm khắc, tạo vân Guilloche,…

Patek Philippe Ref. 7040/250G Flinqué Enamel

Mẫu Patek Philippe Ref. 7040/250G Grand Complications được hoàn thiện thủ công với những họa tiết xoáy tạo nên hiệu ứng thu hút ánh nhìn. Mặt số dial sở hữu lớp men màu xanh lam trong suốt được chế tác bằng kỹ thuật Flinqué Enamel khiến sản phẩm trở nên sống động hơn.

H. Moser & Cie. Heritage Perpetual Calendar Colored Enamel

Với mặt dial màu xanh lam đặc trưng được chế tác bằng kỹ thuật tráng men Colored Enamel, Heritage Perpetual Calendar là cỗ máy thời gian mang đậm vẻ đẹp tinh tế và sang trọng. H. Moser & Cie. Vỏ sản phẩm có thiết kế mở làm từ chất liệu vàng trắng vừa thể hiện sự đẳng cấp, vừa cho phép người dùng thưởng thức các hoạt động bên trong sản phẩm.

Jaquet Droz Petite Heure Minute Paillonnée Enamel

Mặt số của phiên bản Jaquet Droz Petite Heure Minute có lớp men được chế tạo theo kỹ thuật Paillonnée Enamel mang đến sự lung linh bất ngờ cho sản phẩm. Các hoa văn fleur-de-lis trên nền dial sử dụng những lát vàng siêu mỏng tạo nên thiết kế cực kỳ sang trọng.

Với những giá trị mà phương pháp tráng men lên kim loại mang lại, từng chiếc đồng hồ đều trở thành tác phẩm nghệ thuật độc đáo khiến bất cứ ai chiêm ngưỡng cũng thấy bất ngờ. Qua bài viết về Enamel trên đây, WatchStore hy vọng mọi khách hàng sẽ chọn được sản phẩm ưng ý.